Pubblikazzjonijiet tal-istess awtur – ikklikkja hawn: https://kliemustorja.com/informazzjoni-dwar-pubblikazzjonijiet-ohra-tal-istess-awtur/
Hekk kif miet, ftit jiem ilu, il-famuż kittieb Sqalli Andrea Camilleri rajna ħafna informazzjoni dwar min kien dan il-bniedem li, forsi l-aktar minħabba kunjomu u l-ambjent Sqalli tiegħu, nikkunsidrawh bħala kważi xi ħadd li jiġi minna l-Maltin.
Fost bosta informazzjoni li ngħatat, sirt naf li hemm website li tiġbor fiha l-kliem djalettali Sqalli li Camilleri niżżel fil-kotba tiegħu. Malajr flejt din il-website, għax kif tafu tinteressani ħafna l-etimoloġija tal-Malti u l-konessjoni tal-kliem li oriġina mill-Isqalli. Fost mijiet ta’ kliem u frażijiet li sibt f’din il-website, stajt inqabbel aktar minn ħamsin kelma Sqallin li jixbhu lill-Malti, jew bil-maqlub, għax hu pjuttost il-Malti li ssellifhom u addattahom mill-Isqalli.
Dawn huma il-kliem li niżżilt preċiżament kif sibthom. Kull ma għamilt żidt ħdejhom il-kelma Maltija qrib il-kelma Sqallija. Fejn kont dubbjuż għamilt sinjal ta’ mistoqsija (?)….
Intant il-link tal-website li sibt hi din: http://www.vigata.org/dizionario/camilleri_linguaggio.html
Aktar dwar l-etimoloġija tal-kliem Malti issibha hawn: https://kliemustorja.com/a
Addubbare iddobba Aiola aljoli pesce "bianco" della famiglia degli sparidi, quella del sarago e del dentice, Mormora (Linneo: Lithognathus mormyrus, Pagellus mormyrus) Arbulo arbula Armiggi Rmiġġ arnesi.
Babbiata babbu presa in giro, scherno. Bummulo bomblu ? orcio di terracotta, che se fatto e cotto secondo l'arte mantiene fresca la temperatura dell'acqua. Càntaro (Cantaru) kantru vaso da notte. Per metafora, persona stimabile come un vaso da notte... Cantàro (Cantàru) Qantar vecchia misura di peso equivalente a cento rotoli, cioè circa ottanta chilogrammi. Anche: quintale. Cantoni (Cantuna) kantun Carusi karus ragazzini ma anche sarbadanari, salvadanai. Cazzarola kazzola casseruola. Cimiàre camata / cama cama (?) pendolare, oscillare, andare da un capo all'altro di un luogo. Fare come la cima di un albero quando c'è vento. Il Voc. Sic. registra solo il significato di: attendere a qualcosa, tramare. Ciriveddru ċiribedudu (?) cervello. Dragunara dragonara tromba marina, ma anche tempesta, bufera in senso figurato. Ficazzana farkizzan Farlacca fallakka asse di legno. Fodetta (Faudetta o fadetta) faldetta gonna, sottana, sottoveste. Frisco frisco frisk frisk fresco fresco, detto di qualcuno che ostenta disinvoltura. Giarre ġarra grandi recipienti di terracotta. Gilecco ġlekk gilè. Girgentana Girgenti Inca linka inchiostro. Infatato fatat (?) fatato, miracoloso. Inganzato (Ngarzatu) Ingarżat amante. Luffarìa tilloffa (?) pigrizia. Limitu limitu termine, confine. Pietra o segnale di confine Nglisa Ingliża inglese. Parrino parrinu prete; padrino. Passuluna passolina olive nere appassite. Pilaia plajja spiaggia Pinnuli pinnola pillole medicinali. Radica Radika eufemismo per il membro sessuale maschile. bil-Malti nużawha f''sens ieħor ir-razza u radica (minn radice) Rizzetto razzett ? sistemazione. Rusciana Ruxxana rubiconda, sanguigna. Scantato skantat impaurito. Scarpàro skarpan ciabattino. Scarso skars povero. Seggia siġġu sedia. Soru soru sorella. Spitàli sptar ospedale. Staminarìa stamnara inclinazione a fare dispetti. Tabbutu tebut bara Troffa troffa (xagħar) cespuglio. Vastasi pastas(i) volgari, maleducati. Virrina berrina trapano; “strumento a forare, che ha la punta a spire” (Tra.), anche con il significato di “persona che fa imbrogli e rigiri”. Zamm żambuka essenza alcolica di anice che in Sicilia si spruzza nel bicchiere d'acqua. Zabara sabbara jew żabbara iterazione che, secondo Camilleri, equivale a mutatis mutandis. Zabàra è il fusto dell'agave e, per estensione, tutta la pianta.
Zagara zahra pl. zahar
Zaurdo (Zaurru, zagurdu) żorr?
Li niftakar:
Mastru d’ascia – Mastrudaxxa
Ċuċċ – Scico (asino)
Kapuljat – tiżisti f’naħħa ta’ Palermo (arkajaka) iżda m’għandhomx jużawha
Fenek – in arabic furred animal
Fenek: Ganado mentioned Phoenician
LikeLiked by 1 person
grazzi Paul tal-informazzjoni interessanti
LikeLike
Meta mort Sqallija iltqajt ma’ ċertu kliem li jintużaw li jixbħu l-Malti… xi ftit milli niftakar:
Sqalli – Malti
Frauli – Frawli
Scubetta – Xkubetta
Cacoccioli – Qaqoċċ
Zagara – Żahra
Mischinu – Miskin (bl-istess tifsira)
Gebbia – Ġiebja
Zibbibu (tip ta’Għeneb li jagħmlu il- ‘Passito di Pantelleria’ bih) – Żbib
LikeLiked by 1 person
grazzi Liam tal-informazzjoni …bosta minn dawk il-kliem ghandhom origini Gharbija.
LikeLike
Snin ilu kont ma missieri Siracusa fejn kellna habib minn hemm. Tfaccaw koppja libsin tat-tieg. Missieri qalli “ara giet gharusa”. Il-habib Sqalli saqsa lil missieri x’qed jghid. U skoprejni li gharusa tfisser prostituta bl-Isqalli.
Juzaw ukoll babux ghal bebbux.
LikeLiked by 1 person
Jien sibt li bil-Puniku protector huwa MSR misser li tista’ tkun tiġi minn M’Sar jew MSajjar to cook. nom mimmat. So Monsieur or Missier is the person who made.
LikeLiked by 1 person
Bil-Feniċu Miskin means “enclosed” source http://www.phoenician.org 2005
LikeLike